Trong Canh tác hữu cơ, các loại sâu hại, côn trùng cắn phá luôn là một vấn đề lớn quyết định đến năng suất, thậm chí kết quả cả một vụ mùa. Ngoài các biện pháp kiểm soát từ việc quy hoạch, cách ly vườn ruộng thì sử dụng chính các loại cây, con mang tính khống chế sâu hại một cách tự nhiên, các loại thiên địch hữu ích. Có nhiều loại cây nếu được trồng xen canh với cây chủ hoặc trồng quanh nhà sẽ có khả năng đuổi côn trùng, ngoài ra còn vừa giúp trang trí, vừa mang hương thơm tự nhiên cho không gian, các loại cây có khả năng tiết ra các chất khiến côn trùng phải bỏ đi, hoặc chiết lấy tinh dầu của chúng để làm thuốc xịt chống côn trùng cũng vô cùng hiệu quả. Hãy tham khảo tác dụng của một số loại cây được cho là có khả năng đuổi nhiều loại côn trùng khác nhau dưới đây.
Đây cũng là cách mà cách mà các nông trại hữu cơ trồng lúa, rau đang áp dụng trong “Thiết kế hệ thống hàng rào sinh học – các lớp phòng thủ sâu hại dựa trên sự cân bằng của tự nhiên”
1. Húng quế
Húng quế có khả năng xua đuổi ruồi và muỗi. Chúng ta có thể trồng dọc các lối đi, biên luống hoặc trồng xen lẫn với các loại cây trồng, cũng thể sử dụng húng quế tươi để chiết xuất lấy tinh dầu để tự tạo ra một loại thuốc chống côn trùng hiệu quả.
2. Oải hương
Đuổi bọ nhậy (bướm đêm), ruồi và muỗi. Trong nhiều thế kỷ, oải hương đã được sử dụng để mang đến hương thơm dễ chịu và ngọt ngào cho ngôi nhà và tủ quần áo. Điều thú vị là, mặc dù con người rất thích hương thơm của oải hương, nhưng muỗi, ruồi và nhiều côn trùng khác lại rất ghét nó.
Chúng ta có thể trồng nó ở những nơi nhiều nắng trong vườn hoặc gần lối ra vào. Ngoài ra, cũng có thể sử dụng tinh dầu chiết xuất từ hoa oải hương để bôi hoặc xịt trực tiếp lên da khi đi ra vườn hoặc sân nhà để tránh muỗi. Bên cạnh đó, dầu oải hương vừa có tác dụng nuôi dưỡng làn da và có tác dụng giúp ngủ sâu giấc. Các bó hoa khô trong nhà sẽ khiến côn trùng rời xa ngôi nhà của bạn.
3. Sả
Sả chanh có chứa citronella, một loại dầu tự nhiên thường được tìm thấy trong các loại nến đuổi côn trùng. Muỗi, rầy, rệp không hề thích mùi sả. Trong sả chanh có chứa citronella, một loại dầu tự nhiên thường được tìm thấy trong các loại nến đuổi côn trùng. Ngoài ra mùi sả cũng giúp bạn thư giãn các giác quan.
4. Cỏ xạ hương chanh
Chất tiết ra khi lá bị bầm dập sẽ giúp đuổi côn trùng.
Loại thảo mộc này có thân và lá cứng cáp này có khả năng thích nghi với những nơi đất khô cạn, sỏi đá, và là một cây ưa nắng. Lưu ý rằng tự bản thân cây không thể xua đuổi muỗi. Để giải phóng chất giúp đuổi côn trùng có trong thân và lá cây thì bạn cần phải làm cho lá của nó bầm dập hoặc cắt một vài nhành cây và dùng hai tay vò nhẹ chúng.
5. Bạc Hà
Khi bạc hà lan rộng trong vườn thì rất khó để làm chúng biến mất, bởi vậy nếu không muốn có quá nhiều cây bạc hà trong vườn, thì bạn có thể trồng chúng trong chậu. Tính thơm trong bạc hà có cả ở trong thân và hoa. Chỉ một vài bước đơn giản, bạn đã có thể chiết xuất được dầu thơm bạc hà và trộn nó với giấm táo hoặc một chút rượu vodka, bạn đã có ngay một loại ‘thuốc’ chống muỗi và nhiều loại côn trùng hiệu quả. Ngoài ra, những cây cối sát cạnh các chậu bạc hà cũng được hưởng lợi vì côn trùng sẽ không dám đến gần.
6. Hương thảo
Các bà nội trợ rất thích hương thảo, nhưng côn trùng lại rất ghét nó.
Hương thảo có thể đuổi muỗi và một số loài côn trùng gây hại. Hương thảo có mùi hương nồng, có thể dùng để nấu ăn, nhưng côn trùng lại rất khó chịu với mùi này. Chúng ta có thể tự tay làm nước hương thảo để xịt đuổi côn trùng, bằng cách nấu một phần nước và một phần hương thảo trong 30 phút, sau đó chiết lấy nước và giữ trong ngăn làm mát của tủ lạnh; dùng nước này để xịt vào không khí sẽ giúp nhà cửa thơm mát hơn. Tuy vậy bản thân cây hương thảo hoặc là cành hương thảo đã cắt ra khỏi cây vẫn đạt được hiệu quả đuổi côn trùng. Có thể đặt chậu cây hương thảo hoặc trồng dọc hàng rào, đầu các luống rau trên hướng gió, đặt tại bệ cửa sổ, gần hồ cá, hoặc ở những nơi ẩm thấp mà côn trùng ưa thích.
7. Một số cây thuộc chi Hành (Alliums)
Bông hoa Alliums cao đẹp sẽ khiến côn trùng rời xa vườn rau.
Bao gồm hành tây, tỏi, hành lá, hẹ tây…, những cây thuộc họ nhà hành tỏi này được mệnh danh là ‘thuốc trừ sâu tự nhiên’, chúng có khả năng đẩy lùi nhiều côn trùng gây hại cho vườn rau, bao gồm sên, rệp, ruồi cà rốt và sâu bắp cải. Nhiều cây trồng sẽ được hưởng lợi khi được trồng gần Allium như cà chua, ớt, khoai tây, cải bắp, bông cải xanh, cải xoăn và cà rốt.
8. Hoa cúc
Cúc vạn thọ có khả năng đuổi côn trùng hiệu quả.
Hương thơm của các loại hoa cúc có thể xua đuổi bọ chét, rệp giường, chấy, muỗi và thậm chí cả kiến. Tuy nhiên bạn cần cẩn thận khi trồng các cây hoa thuộc chi pyrethrum trong họ nhà hoa cúc; mặc dù nó được sử dụng làm thuốc diệt côn trùng và có mặt trong hầu hết các sản phẩm thuốc xịt, thuốc tắm cho chó mèo…, nó vẫn có khả năng gây độc hại cho sức khoẻ con người nếu tiếp xúc quá nhiều.
Riêng cúc vạn thọ, khi được 1 năm tuổi, rễ của chúng bắt đầu có khả năng đuổi giun tròn. Bạn có thể trồng cúc xen kẽ với một số loại thực vật, đặc biệt là hoa hồng, bởi cúc vạn thọ có thể thúc đẩy sự phát triển của những loại cây này. Mặc dù cúc vạn thọ sinh trưởng mạnh ở những nơi nhiều nắng, nhưng nó lại dễ bị đốm lá, nấm mốc bột, khiến bị chết cây con và thối rễ.
9. Sen cạn
Sen cạn sản sinh ra một chất hóa học có tác dụng xua đuổi côn trùng.
Sen cạn có khả năng đuổi ruồi trắng, bọ (loại thích ăn bí ngô bí đao), rệp, bọ cánh cứng và sâu đo sống ký sinh trên cải bắp. Một chất hóa học do sen cạn sản sinh ra có tác dụng xua đuổi côn trùng, không chỉ ‘bảo vệ’ cho sen cạn mà còn giúp ích cho các cây trồng xung quanh khác. Bởi vậy, bạn có thể trồng sen cạn dọc theo các cạnh của vườn rau để giúp bảo vệ một số loài thực vật dễ bị côn trùng tấn công như cà chua, dưa chuột, cải xoăn, bông cải xanh, và củ cải…
Tuy có khả năng xua đuổi côn trùng nhưng sen cạn không ‘xua đuổi’ một loài côn trùng rất cần thiết cho quá trình thụ phấn nhiều loại cây – ong nghệ.
10. Dạ yên thảo
Dạ yên thảo có nhiều màu sắc sặc sỡ.
Loài cây này có thể xua đuổi các loại rệp, sâu thích ăn cà chua, bọ cánh cứng, rầy trên lá và bọ (loại thích ăn bí ngô, bí đao). Dạ yên thảo thường được trồng trong chậu hoa hoặc hoặc trong giỏ treo và đặt ở những nơi có nắng gần các loại rau và thảo mộc như đậu, cà chua, ớt và húng quế.
11. Cỏ roi ngựa
Loại cỏ này có mùi man mát, dễ chịu của chanh tươi, tinh dầu được chiết xuất từ chúng cũng có hiệu quả rất tốt trong việc xua đuổi côn trùng nói chung và muỗi nói riêng.
Đây là loại cỏ được trồng trong vườn, hay các vị trí gần cửa để cấm cửa lũ muỗi khi chúng bén mảng đến nhà bạn.
CLN Tổng hợp
