Quy trình trồng lúa không dùng phân, thuốc hóa học của Võ Văn Tiếng
Chuyên đề 8: Nông dân phân tích hiệu quả kinh tế trong mô hình canh tác lúa hữu cơ không sử dụng phân bón hóa học
“Để làm được lúa gạo hữu cơ 100% tự nhiên là điều tuyệt vời, nhưng điều kiện đi kèm đó phải là hoàn hảo. Trong điều kiện thực tế của mình, người nông dân hoàn toàn có thể áp dụng một phần những phương pháp trong quy trình để vẫn làm ra sản phẩm đạt chất lượng”.
Từ những hiệu quả kinh tế thực tế trên mô hình sản xuất lúa hữu cơ không sử dụng phân bón hóa học cũng như các loại thuốc bảo vệ thực vật của Võ Văn Tiếng, nhiều nông dân đã tiếp cận và áp dụng trên cánh đồng của mình và nhiều người đã cho thấy kết quả khả quan. Tuy nhiên, để làm ra được sản phẩm lúa hữu cơ tự nhiên, hoàn toàn không sử dụng bất kỳ loại phân bón hóa học và các loại thuốc bảo vệ thực vật thì đòi hỏi phải ngoài những kiến thức về môi trường, hệ sinh thái động thực vật trên đồng, về nguồn nước, đất, đặc tính – cơ chế sinh trưởng của lúa và các loại côn trùng gây hại cũng như các sinh vật thiên địch (tiêu diệt côn trùng gây hại)…thì điều quan trọng trên thực tế là người nông dân phải thiết kế được và có điều kiện (quỹ đất, tài chính cải tạo, duy trì trong giai đoạn năng suất chưa cao) thiết kế một hệ sinh thái như trên cánh đồng Tâm Việt của Võ Văn Tiếng. Điều này không phải ai cũng có thể làm và có điều kiện làm. (Xem chi tiết: Phương thức trồng lúa không dùng phân, thuốc hóa học: Chuyên đề 1 – Thiết kế hệ sinh thái)
Tuy nhiên, nếu xét trên tổng thể 100% các điều kiện cần và đủ để làm lúa hữu cơ tự nhiên, thì trong điều kiện của mình, người nông dân có thể tính toán và áp dụng một phần các phương thức của Võ Văn Tiếng vào canh tác. Có thể người nông dân vẫn sử dụng một khối lượng phân bón nhất định để đảm bảo năng suất nhưng sẽ áp dụng quy trình kiểm soát sâu bệnh mà không dùng đến thuốc bvtv như cách làm của Tiếng.
Nông dân Nguyễn Văn Bảy – xã Thường Thới Tiền, huyện Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp – một trong những người cùng Tiếng nghiên cứu và thực hiện quy trình canh tác lúa hữu cơ hoàn toàn tự nhiên với các điều kiện cần và đủ trên cánh đồng Tâm Việt từ đầu cho đến thời điểm hiện tại. Sau khi nắm vững quy trình cũng như những phương thức xử lý phòng trừ, ông đã tiến hành sản xuất lúa vẫn dùng phân bón hóa học với hàm lượng nhỏ để đảm bảo năng suất nhưng không sử dụng thuốc bvtv để diệt trừ sâu hại mà áp dụng các biện pháp phòng trừ và xử lý như đã áp dụng trên cánh đồng Tâm Việt. Sau khi kết thúc vụ mùa đầu tiên, năng suất chênh lệch giữa thửa ruộng của ông với những nông dân bên cạnh chỉ hơn nhau 1 bao lúa. Năng suất có thấp hơn một chút nhưng ông Bảy đã tiết kiệm được nguyên phần vật tư sản xuất là thuốc bvtv và nhân công phun xịt. Chỉ tính riêng phần tiết kiệm này đã mang lại cho ông con số hơn phần lúa chênh lệch không đạt được. Quan trọng hơn chất lượng lúa gạo của ông sẽ cao hơn so với những nông dân khác vì hoàn toàn không sử dụng thuốc bvtv, còn phân bón hóa học ông đã áp dụng rải ở định mức cho phép, ít hơn nhiều so với bà con xung quanh.
Còn theo nông dân Huỳnh Văn Lẫm – Chủ nhiệm hội quán Tâm Việt (xã Thường Thới Tiền, huyện Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp), phương thức làm lúa hữu cơ hoàn toàn tự nhiên của Võ Văn Tiếng thực chất là việc ta quay lại những cách làm truyền thống của ông bà ngày xưa, về mặt kinh tế “mình đâu có tốn gì đâu”. Về mặt môi trường tự nhiên, “khi đi vào cánh đồng lúa sạch như ngày xưa đây, không có thuốc, phân gì, mình sẽ cảm nhận được cái không khí trong lành, những mùi của đất, của rơm, của mạ…trong lành, bát ngát”. Tuy nhiên thì việc để làm được như vậy không đơn giản, vì cần những điều kiện về thiết kế đồng ruộng và vấn đề năng suất. Thực ra về bài toán kinh tế với giá bán như giá gạo Tâm Việt của Tiếng thì hoàn toàn có thể mang lại lợi nhuận cho người sản xuất, nhưng nếu để có thể triển khai trên đại trà thì không đơn giản. Với hội quán Tâm Việt, từ mô hình này, chúng tôi sẽ mở rộng ra một số hộ xung quanh, người dân phải thấy, phải rờ được bông lúa giữa 2 cánh đồng, 1 bên canh tác thông thường, 1 bên canh tác hữu cơ như này – cầm bông lúa sẽ có sự khác biệt khi đó người nông dân mới tin và làm theo. Hiện tại đã có nhiều hộ nông dân áp dụng một phần cách làm của Võ Văn Tiếng như anh Bảy.
“Khi đi vào cánh đồng lúa sạch như ngày xưa đây, không có thuốc, phân gì, mình sẽ cảm nhận được cái không khí trong lành, những mùi của đất, của rơm, của mạ…trong lành, bát ngát”.
Xem video: Nông dân phân tích về hiệu quả kinh tế khi áp dụng những phương pháp canh tác lúa hữu cơ của Võ Văn Tiếng.
Xem toàn bộ: Quy trình trồng lúa không dùng phân, thuốc hóa học của Võ Văn Tiếng
– Chuyến làm việc thực địa của Lãnh sự quán Hoa Kỳ trên Trang trại Tâm Việt.
Võ Văn Tiếng (Chuyện Làm Nông ghi)
Nội dung bài viết, video và hình ảnh thuộc bộ tài liệu trong “dự án huấn luyện nông dân canh tác bền vững”, với sự hỗ trợ của Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Tổ chức thực hiện: Tiến sĩ Nguyễn Văn Giáp; Mai Phú Khuynh
Người thực hành và hướng dẫn: Võ Văn Tiếng
Hãy để lại ý kiến của bạn để chúng ta cùng xây dựng về cách làm này
